premack ilkesi ne demek?

Premack İlkesi

Premack İlkesi, davranış psikolojisinde sıkça kullanılan bir kavramdır. Diğer adıyla "Büyükanne Kuralı" olarak da bilinir. Temel olarak, daha az tercih edilen bir davranışı (düşük olasılıklı davranış), daha çok tercih edilen bir davranış (yüksek olasılıklı davranış) ile pekiştirerek teşvik etmeyi hedefler.

Basitçe ifade etmek gerekirse, "Şunu yaparsan (düşük olasılıklı davranış), şunu yapabilirsin (yüksek olasılıklı davranış)" şeklinde bir yapı kurulur. Örneğin:

• "Ödevini bitirirsen (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/Ödev">Ödev</a>), oyun oynayabilirsin (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/Oyun">Oyun</a>)."
• "Sebzelerini yersen, tatlı yiyebilirsin (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/Tatlı">Tatlı</a>)."

Burada ödev yapmak/sebze yemek düşük olasılıklı davranışken, oyun oynamak/tatlı yemek yüksek olasılıklı davranıştır.

Önemli Noktalar:

• Bireysellik: Hangi davranışın yüksek veya düşük olasılıklı olduğu kişiden kişiye değişir. Bu nedenle, ilkenin etkili olabilmesi için bireyin tercihleri iyi analiz edilmelidir.
• Pekiştirme: Yüksek olasılıklı davranış, düşük olasılıklı davranışı pekiştirmek için kullanılır. <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/Pekiştirme">Pekiştirme</a>, davranışın tekrarlanma olasılığını artırır.
• Zamanlama: Yüksek olasılıklı davranışa erişim, düşük olasılıklı davranışın hemen ardından gelmelidir. Gecikme, ilkenin etkinliğini azaltabilir.
• Tutarlılık: İlkenin uygulanmasında tutarlı olmak önemlidir. Belirli bir davranış için sürekli olarak aynı kural uygulanmalıdır.

Premack İlkesi, <a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/Davranış%20Değiştirme">Davranış%20Değiştirme</a> tekniklerinde ve motivasyonu artırmada oldukça etkili bir araçtır. Çocuk eğitiminden, işyeri performansını artırmaya kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir.